بررسی شیوه های دعوت پیامبر اسلام (ص) با تکیه بر حکمت موعظه و مجادله احسن
تاریخ ارسال : 03 /02 /1393
دسته بندي: پابان نامه - پروژه - مقاله - تحقیق,علوم انسانی,الهیات
حجم فایل : 394.43 كيلوبايت
فرمت فايل هاي فشرده : WORD
تعداد صفحات : 152 صفحه

قیمت : 9,900 تومان

  خرید فایل

توضیح :

توجه : این پایان نامه کامل بوده و آماده پرینت می باشد.

توجه : این پایان نامه با فرمت ورد می باشد و قابل ویرایش است.

 

موضوع پایان نامه :

بررسی شیوه های دعوت پیامبر اسلام (ص) با تکیه بر حکمت موعظه و مجادله احسن

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                     صفحه

چكيده

مقدمه ................................................................................................. 1

 

فصل اول : کلیات

1 – 1 – اهداف و انگیزه موضوع............................................................... 6

1 – 2 – سؤالات تحقیق........................................................................... 6

1 – 3 – پیشینۀ تحقیق............................................................................. 7

1 – 4 – روش تحقیق.............................................................................. 8

1 – 5 – ساختار و محدوده تحقیق................................................................ 8

 

فصل دوم : مفهوم حکمت ، موعظه ، جدل  و کاربرد آنها در قرآن کریم به عنوان شيوه دعوت پيامبر اسلام (ص)

2 – 1 – معانی لغوی و اصطلاحی حکمت ، موعظه ، جدل................................. 10

2 – 1 – 1 – معنی لغوی و اصطلاحی حکمت................................................ 10

2 – 1 – 2 – معنی لغوی و اصطلاحی موعظه................................................ 13

2 – 1 – 3 -  معنی لغوی و اصطلاحی جدل................................................... 14

2 – 2 – کاربرد تعابیر مربوط به حکمت ، موعظه ، جدل در قرآن کریم ................. 15

2 – 2 – 1 – کاربرد تعبیر حکمت ............................................................. 15

2 – 2 – 2 – کاربرد تعبیر موعظه.............................................................. 17

2 – 2 – 3 – کاربرد تعبیر جدل................................................................. 18

2-3 شيوه هاي پيامبران در ابلاغ پيام الهي در قرآن كريم..................................... 18

2-3-1 شيوه دعوت پيامبر اسلام (ص) ......................................................... 19

2-3-2 تبيين و تفسير «حكمت ، موعظه حسنه و مجادله احسن» در آيه 125 از سوره نحل      23

 

فصل سوم : جلوه هاي حكمت الهي از منظر قرآن و روايات معصومين

3 – 1 – اهمیت حکمت از نظر اعتقادی در قرآن و روایات ................................ 28

3 – 1 – 1 – حکمت و توحید.................................................................... 28

3 – 1 – 2 – حکمت و نفی از شرک .......................................................... 31

3 – 2 – حکمت در نبوت و شریعت ........................................................... 33

3 – 2 – 1 – حکمت الهی ، هدف بعثت انبیاء ................................................ 33

3 – 2 – 2 – حکمت الهی ، اخذ و میثاق با پیامبران ........................................ 36

3 – 3 – اعطای حکمت بر صالحین در قرآن کریم ........................................... 37

3 – 3 – 1 – لقمان حکیم ........................................................................ 37

3 – 3 – 1 – 1 – برگزیده هایی از سخنان حکمت آمیز لقمان ............................. 39

3 – 3 – 2 – حکمت حضرت داود ( ع )...................................................... 41

3 – 3 – 2 – 1 – آزمون داود ( ع )............................................................ 43

3 – 3 – 2 – 2 – سخن خداوند با داود ( ع ) و گزیده ای از سخنان آن حضرت......... 45

3 – 3 – 3 – حضرت عیسی  ( ع )............................................................ 47

3 – 3 – 3 – 1 – برگزیده ای از حکمت ها و مواعظ عیسی ( ع )........................ 49

3 – 3 – 4 – حضرت یحیی ( ع ).............................................................. 49

3 – 3 – 5 – حضرت موسی ( ع )............................................................. 51

3 – 4 – بررسی حکمت بر پیامبر ( ص ) مبنی بر اعطای فضل بر او و خاندانش « علیهم السلام »    52

3 – 5 – حکمت و نزول قرآن.................................................................... 55

3 – 6 – حکمت و معاد............................................................................ 58

3 – 7 – حکمت و بی رغبتی به دنیا در قرآن کریم........................................... 60

3 – 8 – حکمت و تواضع........................................................................ 62

3 – 9 – تأویل حکمت در قرآن و روایات...................................................... 64

3 – 9 – 1 – حکمت حقیقی ، معرفت به اولیاء و ائمه معصومین ( علیهم السلام )....... 64

3 – 9 – 2 – ائمه معصومین ، وارثان علم و حکمت الهی................................... 67

3 – 9 – 3 – ائمه معصومین ، معادن حکمت الهی............................................ 70

3 – 9 – 4 – ائمه معصومین ، مستودع حکمت الهی......................................... 71

3 – 9 – 5 – ائمه معصومین ، دعوت کننده به خداوند با حکمت........................... 73

3-10- نتيجه گيري بحث.......................................................................... 74

 

فصل چهارم : جلوه های موعظه از منظر قرآن و روایات معصومین

4 – 1 – مفهوم و اهمیت موعظه................................................................. 78

4 – 2 – موعظه در قرآن کریم................................................................... 80

4 – 3 – موعظۀ اخلاقی........................................................................... 84

4 – 4 – موعظه نفسانی........................................................................... 85

4 – 5 – موعظه پذیری و تکبر.................................................................. 86

4 – 6 – تأثیر گذاری موعظه..................................................................... 88

4 – 6- 1 – شروط موعظه و وعظ.............................................................. 90

4 – 7 – آداب موعظه کردن ..................................................................... 93

4 – 8 – اقسام موعظه............................................................................. 94

4 – 8 – 1 – موعظه ناپسند ( ناآگاهانه و شیطانی ).......................................... 94

4 – 8 – 2-  موعظه حسنه ...................................................................... 95

4 – 9 – تفاوت موعظه و حکمت................................................................ 98

4 – 10 – تأویل موعظه حسنه در قرآن و روایات معصومین............................... 99

4– 10 – 1 – نصيحت در زيارت جامعه كبيره............................................... 103

4 – 11 – نتیجه گیری بحث...................................................................... 104

 

فصل پنجم : جلوه های مجادله از منظر قرآن و روايات معصومين

5 – 1 – مفهوم مجادله............................................................................. 108

5 – 2 – انواع مجادله در قرآن و روایات معصومین.......................................... 109

5 – 2 – 1 – مجادلۀ اَحسن ...................................................................... 109

5 – 2 – 1 – 1 – مجادله اَحسن در قرآن کریم................................................ 109

5 – 2 – 1 – 2 – مجادله اَحسن در روایات................................................... 112

5 – 2 – 2 – مجادلۀ غیر اَحسن ................................................................ 114

5 – 2 – 3 – مجادلۀ عالمانه...................................................................... 117

5 – 2 – 4 – مجادلۀ جاهلانه..................................................................... 119

5 – 3 – مجادلۀ اَحسن پیامبران الهی............................................................ 120

5 – 3 – 1 – مجادلۀ انبیاء الهی از دیدگاه قرآن کریم......................................... 120

5-4- جلوه های مجادلۀ اَحسن رسول اکرم ( ص ) از دیدگاه قرآن کریم..................... 122

5 – 4 – 1 – احتجاج آن حضرت در برخورد با یهودیان.................................... 122

5 – 4 – 1 – 1 – احتجاج در مورد پسر خدا بودن عزیز پیامبر به زعم یهودیان........ 122

5 – 4 – 2 – احتجاج آن حضرت در برخورد با مسیحیان................................... 124

5 – 4 – 2 – 1 – احتجاج در مورد شفای جوان بیمار....................................... 124

5 – 4 – 2 -2 - احتجاج در مورد مقیاسۀ معجزۀ عیسی ( ع ) با معجزه پيامبر(ص)..... 124

5 – 4 – 2 – 3- پاسخ پيامبر (ص) به مسيحيان در مورد عيسي (ع) و دعوت آنان به مباهله    125

5 – 4 – 3 – احتجاج آن حضرت در برخورد با مشرکین و ملحدین....................... 127

5 – 4 –3 – 1 – احتجاج در شبهۀ حلول الهی در هیاکل و صور.......................... 127

5 – 4 – 3 –2 – احتجاج در شبهه تعیین و انتخاب پیامبر الهی............................ 128

5 -  5 – فطری بودن گفتگوی جدلی............................................................. 129

5 -  6 – زمینه های مجادلۀ غیر احسن  ( باطل )............................................. 132

5 -7 – اهداف مجادله.............................................................................. 135

5- 8 – نتيجه گيري بحث.......................................................................... 137

نتيجه گيري كلي .................................................................................... 139

منابع و ماخذ ......................................................................................... 142

چكيده انگليسي

 

چكيده:

پايان نامه حاضر تحت عنوان «بررسي شيوه هاي دعوت پيامبر اسلام (ص) با تكيه بر حكمت،  موعظه و مجادله احسن» با توجه به آيات قرآن كريم و روايات معصومين (عليهم السلام) و ديگر منابع از كتب معتبر اسلامي به بررسي عمده ترين شيوه هاي دعوت رسول اكرم (ص) پرداخته است.نوشتار حاضر در پنج فصل و هر فصل مشتمل بر بخشهاي مجزا به بررسي مفهوم حكمت ، موعظه و مجادله احسن ، جلوه ها ،‌مصاديق ، تأويل و اهداف آنها ازمنظر قرآن و روايات معصومين مي پردازد.

روش تبليغي انبياء و خصوصاً رسول اكرم (ص) بهترين و نافذترين روشهاي ارائه شده به جامعه بشري بوده است كه بر اساس دعوت خلق به معرفت و عبادت پروردگار با «حكمت و موعظه حسنه و مجادله احسن» بوده است.حكمت كه لازمه هدايت است بر اساس كتاب الله و مصلحت وقت ، كه بنا به دلايل و برهان صورت مي پذيرد و در واقع موجب معرفت و تفقه در دين است كه به اطاعت خدا و رسول و ائمه اطهار (عليهم السلام) مي انجامد و منظور از موعظه حسنه همان نصايح مشفقانه مشتمل بر وعد و وعيد الهي است و منظور از مجادله احسن استفاده از مقدمات درست در جهت اقناع ومجاب كردن مشركان و كفار و مخالفان و نهايتاً دعوت ايشان به اسلام و حقيقت مي باشد.

واژه هاي كليدي: حكمت ، حكم ، موعظه ، موعظه حسنه ، جدال ، مجادله احسن

 

مقدمه»

اَلحَمُدللِه الذَّي هَدانا لِهذا وَ ما كُنا لِنَهتَدي لَولا اَن هَدانا اَللهُ[1](ستايش خداي را كه ما را بدين [راه] هدايت نمود ، و اگر خدا ما را راهبري نمي كرد ما خود هدايت نمي يافتيم).

حمد و سپاس خداي را كه به عنوان خالق «ماسوي الله» هر موجودي را در راه سعادت خودش تا نهايت كمالش راهنمايي كرده و فرموده : «رَبُنّا الَذي اَعطي كُلَ شَيءٍ خَلقه ثُمَّ هَدي».(پرودگار ما كسي است كه هر چيزي را خلقتي كه در خور اوست داده ، سپس آن را هدايت فرموده است).و هيچ موجودي را از قائده به كمال رسيدن مستثني نكرده و انسان را كه اشرف مخلوقات دانسته ، كمال و سعادت عظمي عنايت فرموده و به سوي آن هدايت كرده است.و عقل را راهنما به سوي كمال و منشا شكوه و سربلندي انسان قرار داده است.

اما از آنجايي كه سعادت و كمال انسان منحصر به سعادت مادي نمي باشد ، بلكه جهان معنا هر دو جهان را شامل مي گردد به همين خاطر خداوند متعال اول عقل آفرينش يعني حضرت محمد (ص) را به عنوان نبوت برگزيد و او را به بندگانش حجت قرار داد : «حُجَهُ اَللهِ عَلَي العِبادِ النَبِّيُ و الحُجَه فيما بَينَ العِبادِ وَ بَينَ اَللهِ اَلعَقلُ»[2].(حجت خداوند بر بندگان پيامبر است و حجت ميان بندگان و خدا عقل است).و آن حضرت را خليفه خود بر روي زمين قرار داد تا راهنما و هدايت گر خلق به سوي او باشد و ايشان بشارت دهنده و ترساننده نيكان و بدان قرار داد تا حجت را بر مردم تمام گرداند.

«رُسُلاً مُبَشرينَ وَ مُنذرينَ لِئَلا يَكونَ لِلناسِ عَلَي اللهِ حُجَه بَعدَ الرُسُلِ وَ كانَ اَللهُ عَزيزاً حَكيماً»[3].(پيامبراني كه بشارت گر و هشدار دهنده بودند، تا براي مردم ، پس از (فرستادن) پيامبران ، در مقابل خدا (بهانه) و حجتي نباشد و خداوند توانا و حكيم است.)

بنابراين همچنان كه بدون نبوت غافله بشريت به هدفي كه از آفرينش او در نظر بوده است نمي رسد، تبيين احكام و مقررات الهي توسط راهبران غير معصوم نيز راه به جايي نخواهد برد و موجب گمراهي خواهد شد و اين نيازمند به دلايل عقلي و نقلي محكم مي باشد.

در اين رساله تحت عنوان « بررسي شيوه هاي دعوت پيامبر اسلام (ص) با تكيه بر حكمت ، موعظه و مجادله احسن» با استفاده از آيات  قرآن كريم و احاديث معصومين به بررسي شيوه هاي دعوت رسول اكرم (ص) پرداخته و پس از بررسي و تحليل نظرات مختلف ، نظريه مختار بيان گرديده است.و به اندازه بضاعت اندك ، قطره اي ناچيز از اين درياي بيكران چشيده و به نكات زير دست يافتم كه : «حكمت» نوري افاضه اي از سوي خداوند است به كساني كه از نيروي عقل خود بتوانند درست استفاده نمايند ، عطا خواهد شد و در سايه آن به حقايق معلومات و درجاتي  از كمال مي رسند.[4]

و موعظه يكي از راه هاي دعوت و جلب قلوب شمرده مي شود كه پيامبر اسلام (ص) براي جذب افرادي كه داراي احساسات و عواطف جوشان و بيداري عمومي بودند از موعظه بهره مي برد و خداوند متعال براي اينكه پيامبرش را اسوه اهل استدلال قرار دهد، به او ابلاغ فرمود كه استدلال محض ، همه جا سودمند نيست ،‌بلكه علاوه بر آن ، از موعظه براي دعوت ديگران استفاده نمايد.

و «مجادله» كه رسول اكرم (ص) به طور مطلق از آن نهي نشده است بلكه از آن مجادله غير احسن و يا باطل منع شده است ، چنانكه خداوند متعال مي فرمايد : «وَلا تُجادَلوا اَهلَ الكُتابِ اِلا بِالَّتي هِيَ اَحسَن» ، بنابراين مجادله احسن در اسلام جايز مي باشد كه قانون عملي براي رسول اكرم (ص) در مقابل مخالفان اسلام بوده است.در مقابل مجادله احسن مجادله باطل قرار مي گيرد كه مطابق قرآن كريم و روايات معتبر معصومين ، بر مردم حرام گرديده است زيرا در اين نوع جدال ،‌سعي و تلاش مخالفان در جهت حق جلوه دادن عقايد باطل و نادرستشان مي باشد در حالي كه مجادله احسن با استفاده از اصول مشترك طرفين براي محقق ساختن حق و اثبات آن صورت مي پذيرد.

اين پايان نامه به روش كتابخانه اي و با استفاده از منابع تفسيري و روايي و با راهنمايي اساتيد محترم راهنما و مشاور در پنج فصل تاليف و تنظيم گشته است :

فصل اول- شامل كليات (اهداف و انگيزه موضوع ، سوالات تحقيق ، پيشينه تحقيق ،‌روش تحقيق و ساختار و محدوده تحقيق) مي باشد.

فصل دوم- مفهوم حكمت ، موعظه ، جدل و كاربرد آنها در قرآن كريم به عنوان شيوه دعوت پيامبر اكرم (ص) شامل (معاني لغوي و اصطلاحي حكمت ، موعظه و جدل و كاربرد آنها در قرآن كريم و شيوه هاي پيامبران در ابلاغ پيام الهي به خصوص شيوه رسول اكرم (ص) مي باشد).

فصل سوم- جلوه هاي حكمت الهي كه اهم آن شامل : (اهميت حكمت از نظر اعتقادي ،  حكمت و توحيد ، حكمت الهي هدف بعثت انبياء ، اعطاي حكمت بر صالحين در قرآن كريم ، حكمت واعطاي فضل بر رسول اكرم (ص) و خاندانش (عليهم السلام) ، تاويل حكمت در قرآن و روايات) مي باشد.

فصل چهارم- جلوه هاي موعظه از منظر قرآن و روايات معصوم كه اهم آن شامل : (موعظه در قرآن كريم ، موعظه اخلاقي ، نفساني ، تاثير گذاري موعظه ،‌اقسام موعظه ،‌تاويل موعظه) مي باشد.

فصل پنجم- جلوه هاي مجادله در قرآن و روايات كه عبارتند از : (انواع مجادله در قرآن و روايات ، مجادله احسن پيامبران الهي ، جلوه هاي مجادله احسن پيامبر اكرم (ص) در قرآن كريم و زمينه هاي مجادله غير احسن ، اهداف مجادله) مي باشد.

در نهايت به نتيجه گيري كلي پرداخته شده است.

از پروردگار متعال پيوسته درخواست نماييم «الهم انّي اسئلك ان تصلّي علي محمد نبّي رحمتك و كلمه نورك و ان تملأ قلبي نور اليقين و صدري نور الايمان و فكري نور النيات و عزمي نور العلم و قوّتي نور العمل و لساني نور الصدق و ديني نور البصائر من عندك و بصري نور الضياء و سمعي نور الحكمه و مودتي نور الموالاه لمحمد و اله عليه السلام......[5]

(خدايا از تو مي خواهم كه اولاً درود فرستي بر محمد پيغمبر رحمتت و كلمه نورت و ثانياً پر كني دلم را با نور يقين و سينه ام را با نور ايمان و فكرم را با نور تصميمات و تصميمم را با نور دانش و نيرويم را با نور كار و زبانم را با نور راستي و دينم را با نور بصيرت ها از پيشت و ديده ام را با نور روشنايي و گوشم را با نور حكمت و مودتم را با نور دوستي و پيوستگي با محمد و آلش كه سلام بر آنان باد......)

موارد مرتبط

• فلسفه و اهداف قیام عاشورا
• در مورد حضرت مهدی (عج)
• تاثیر شخصیت پدر ومادر بر فرزندان
• اصول علم اقتصاد, مبانی علم اقتصاد , کلیات علم اقتصاد نیمسال اول 91-90
• دانلود رايگان نمونه سوال پيام نور درس جامعه شناسی عمومی , مبانی جامعه شناسی نيمسال اول 91-90
• دانلود رايگان نمونه سوالات پيام نور درس معادلات دیفرانسیل نيمسال اول 93-92

کاربر گرامی، لطفاً توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظرات شما درباره ی این محصول در نظر گرفته شده است. در صورتی که سوالی در رابطه با این محصول دارید یا نیازمند مشاوره هستید، فقط از طریق تماس تلفنی با بخش مشاوره اقدام نمایید.

کاربر گرامی چنانچه تمایل دارید، نقد یا نظر شما به نام خودتان در سایت ثبت شود، لطفاً لاگین نمایید.